Zilhicce Ayı Nedir? Fazileti Nedir?

Hicrî-Kamerî ayların 12’ncisi olan Zilhicce ayı, İslâm’ın beş esasından biri olan hac ibadetinin ifa edildiği umumi af ayıdır. Arafat’a çıkıldığı, Allah için milyonlarca kurbanın kesildiği ve bir senelik hesapların görülüp amel defterlerinin kapandığı mukaddes bir aydır.

Zilhicce Ayının Fazileti Nedir?

İnsan bütün gayreti ile faziletli vakitlerden gaflet etmemeli, böyle vakitlerin hayırların mevsimi olduğunu bilmelidir.

Ramazan ayının diğer aylara fazîleti üzerine bütün ehl-i ilim ittifak etmiştir. Çünkü o ayda Kur’ân-ı Kerîm inzâl buyurulmuştur. Sonra Rebîulevvel ayı gelir. Çünkü o ay, Habîbullah olan Peygamber Efendimizin (s.a.v.) dünyayı teşrîf buyurdukları aydır. Sonra Receb ayı gelir. Çünkü o ay, dört haram aydan biridir. Sonra Şâban ayı gelir. Çünkü o, Peygamber Efendimizin (s.a.v.) ayıdır ve iki büyük ay olan Receb-i Şerîf ile Ramazân-ı Şerîf arasında amellerin ve ecelin taksim olunduğu aydır. O ayda, komşu olduğu ayların azameti vardır. Sonra Zilhicce ayı gelir. Zîrâ o ay, hac ve aşır; yani her gecesi Kadir Gecesi’ne muâdil olan on gecenin bulunduğu aydır. Sonra Muharrem ayı gelir ki enbiyânın (aleyhimüssalâtü vesselam) ayıdır. Senenin başıdır ve haram aylardan biridir. (Tefsîr-i Rûhu’l-Beyan)

Zilhicce Ayı İle İlgili Hadisler

Zilhicce ayı ile ilgili bazı hadis-i şerifler şu şekildedir;

• Resûlullah Efendimiz (s.a.v.) buyurdular: “Hiçbir günde yapılan sâlih amel, Allâhü Teâlâ’ya zilhicce ayının ilk on gününde yapılan sâlih amelden daha sevimli olamaz. Bu günlerde tutulan bir gün oruç, bir senelik oruca, bir gecesini (ibadet ile) ihyâ etmek de Kadir Gecesi’ni ihyâ etmeye denktir.” (Sünen-i Tirmizî)

Peygamber efendimiz (s.a.v.) Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan salih amellerin Allah katında çok kıymetli olduğunu ifâde eder, bilhassa arefe günü tutulan oruç için,

• Resûlullah Efendimiz sallallâhü aleyhi ve sellem buyurdular: “Arefe günü tutulan oruç, geçmiş ve gelecek olmak üzere iki senenin günahlarına keffâret olur.” (Müsned-i Ahmed bin Hanbel)
• Resûlullah Efendimiz sallallâhü aleyhi ve sellem buyurdular: “En hayırlı dua, Arefe günü yapılan duadır.” (Sünen-i Tirmizî)

Zilhicce Ayının İlk On Gününün Fazileti Nedir?

Hadis-i Şerifte Peygamber Efendimizin buyurduğu gibi Zilhicce ayının ilk on günü çok faziletlidir. Bu günlerde yapılması icap eden bir çok ibadetler vardır.

Zilhicce ayının ilk on gecesi “leyâli-i aşere” yâni 10 mübârek gecedir. Bu ayda, noksanların tamamlanması için istiğfâr-ı şerîf, salevât-ı şerîfe, diğer duâlar ve tesbih namazına devamda hayır vardır.

Hacca gidemeyen müminlerin bu günlerde oruç tutmaları çok büyük fazilettir. Kurban Bayramı’ndan evvel dokuz gün oruç tutmak ve 10’uncu günü kurban kesilinceye kadar bir şey yemeyip kurban etinden yemek mendubdur. Hiç olmazsa 8’inci günü ile beraber 9’uncu günü (Arefe günü) oruçlu olmak lâzımdır.

Arefe günü sabah namazından bayramın 4’üncü günü ikindi namazına kadar, bütün farz namazların arkasından teşrik tekbîri (Allâhü Ekber Allâhü Ekber, Lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber, Allâhü Ekber ve lillâhil-hamd) okumak kadın-erkek her mükellef Müslümana vâciptir.

Zilhicce ayının birinden onuna (yani Kurban Bayramı’nın ilk gününe) kadar, her gün sabah namazlarından sonra:

10 salevât-ı şerîfe: Allâhümme salli ve sellim ve bârik alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammed.

10 istiğfâr-ı şerîf: “Estağfirullâhe’l-Azîm el-Kerîm ellezî lâ ilâhe illâ Hüve’l-Hayyü’l-Kayyûmü ve etûbü ileyk ve nes’elühü’t-tevbete ve’l-mağfirete ve’l-hidâyete lenâ innehû hüve’t-Tevvâbü’r-Rahîm.”

10 tevhid: “Lâ ilâhe illallâhü vahdehû lâ şerîke leh, lehü’l-mülkü ve lehü’l-hamdü yuhyî ve yümît ve hüve Hayyün lâ yemûtü biyedihi’l-hayr ve hüve alâ külli şey’in Kadîr” okunur. (Duâ ve İbâdetler, Fazilet Neşriyat)

Zilhicce Ayı ve Kurban Bayramı

Hicrî senenin on ikinci ve son ayı Zilhicce’dir. Zilhicce, Eşhüru Hurum (haram aylar)dan biridir. Hac ibadeti, bu ay içerisinde yapıldığı için bu aya, hac sahibi manasına gelen zilhicce denilmiştir.

Zilhicce ayının 10. günü kurban bayramıdır. Bu gün, Cenâb-ı Hakk’a yakınlık niyetiyle kurban kesilen gündür.

Bu gün, müminler için sevinç günüdür. Çünkü Allâhü Teâlâ’nın bir emri olan hac ibadeti, bir gün önce yerine getirilmiştir.

Arefe günü Resûl-i Ekrem (s.a.v.) Efendimiz, Arafat’ta vakfede iken, “…İşte bugün sizin dininizi kemâle erdirdim, üzerinizdeki nimetimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâm’a râzı oldum…” meâlindeki, Mâide Sûresi’nin 3. âyet-i celîlesi nâzil olmuştur. Bu İlâhî müjde, Ka‘bü’l-Ahbâr’ın bile Müslüman olmadan önce dikkatini çekmiş ve Hazret-i Ömer’e (r.a.): “Ey Müminlerin Emiri! Sizin Kitab’ınızda okumakta olduğunuz bir âyet var ki biz Yahûdîler’e nâzil olsaydı, o gün bayram yapardık.” demiş. Hazret-i Ömer, “Hangi âyet-i kerîme?” diye sorunca Ka‘bü’l-Ahbâr, bu âyet-i kerîmeyi okumuş, Hazret-i Ömer (r.a.) da ona, “Biz, onun nâzil olduğu günü de yeri de hakkıyla bilir ve kıymetini takdir ederiz ki o, cumaya denk gelen Arefe gününde ve Resûlullah Efendimiz (s.a.v.) vakfede bulunduğu sırada nâzil olmuştur.” cevabını vermiştir.

Zilhicce Ayına Mahsus Bazı Tabirler

Kur’ân-ı Kerîm’de, içinde husûsan Allâhü Teâlâ’nın zikredilmesi emir buyurulan bazı günler vardır:

Eyyâm-ı Ma’lûmat: Yevm-i Terviye, Yevm-i Arefe, Yevm-i Nahr’ın da dâhil olduğu, Zilhicce’nin ilk on günüdür.

Yevm-i Terviye, Zilhicce ayının sekizinci günü, Arefe gününden önceki gündür. Hacılar o gün Mekke-i Mükerreme’den Mina’ya giderler. Eskiden Mina’da su olmadığından Mina’ya çıkmadan önce kendileri ve hayvanları iyice suya kandıkları yahut Hazret-i İbrahim aleyhisselâm, oğlunu kurban etmeyi ilk o gece görüp, o gün rüyasının hak olup olmadığına dair tefekküre daldığı için “terviye” diye isimlendirilmiştir.

Yevm-i Arefe, Zilhicce ayının dokuzuncu günüdür. Hacılar o gün Arafat’ta vakfe yaparlar. İbrahim aleyhisselâm, o günde rüyasının Rahmânî olduğunu bildiği için Arefe günü denilmiştir. (Arefe, Arapça’da ‘bildi’ demektir)

Yevm-i Nahr, Zilhicce ayının onuncu günüdür. Kurban, bu gün kesildiği için ‘Nahr günü’ denilmiştir. Zilhicce ayının on birinci ve on ikinci günü de kurban günleridir. Hepsine birden “eyyâm-ı nahr” denir. Hacılar bu günlerde Mina’da bulundukları için ayrıca “eyyâm-ı Mina” da denir.

Eyyâm-ı Ma’dûdât (Eyyâm-ı Teşrîk), “Bir de sayılı günlerde Allah’ı zikredin (tekbir alın).” meâlindeki, Bakara Sûresi’nin 203. âyet-i kerîmesi mûcebince namazların sonunda teşrik tekbirleri okunan günlerdir. Bunlar da Arefe günü sabah namazından itibaren Kurban Bayramı’nın dördüncü, yani Zilhicce ayının on üçüncü gününe kadar olan beş gündür.

Zilhicce Ayının Son Gecesi Yapılacak İbadet

Zilhicce’nin son gecesi mümkünse bir Tesbih Namazı kılınır ve bir Hatm-i Enbiyâ yapılır.

Akşam ile yatsı arasında, 10 rekât namaz kılınır. Namaza şöyle niyet edilir: “Yâ Rabbi, geçen seneyi benden râzı olarak ayır. Sâdır olan isyânımı hasenâta tebdîl eyle. Beni hidâyet-i ilâhiyene ve rızâ-yı ilâhîne mazhar eyle.”

Her rekâtte; 7 Fâtiha-i Şerîfe, 7 Âyetü’l-Kürsî, 7 İhlâs-ı Şerîf okunur. İki rekâtte bir selâm verilir. Namazdan sonra, mümkünse en az 11 tevhîd, 11 istiğfâr, 11 salevât-ı şerîfe okunur ve duâ edilir.

Zilhicce’nin son günü, aynı zamanda senenin son günüdür. Bu günde mümkünse oruçlu bulunmak fazîletli bir ibâdettir. (Duâ ve İbâdetler, Fazilet Neşriyat)